Een reflexief lichaam

De dichtbundels van Elke de Rijcke (Gent, 1965) zijn natuurlijk afzonderlijke boeken maar haar ambitie is toch vooral een oeuvre op te bouwen waar elke bundel niet enkel op zichzelf bestaat maar een stapsteen is tot het te bouwen werk.
Elke de Rijcke werd in Gent geboren, Nederlandstalig opgevoed, haar huis is Franstalig. Ze onderwijst Littérature Contemporaine, Actualités Culturelles en l'Esthétique aan de Ecole Supérieure des Arts Saint-Luc en de Ecole de Recherche Graphique te Brussel. Ze is lid van het Brussels Dichterscollectief, een initiatief van Passa Porta. Eerdere bundels van haar verschenen bij Tarabuste en Le Cormier. In 2016 verscheen haar Franse vertaling van Kees Ouwens' bundel Van de verliezer & de lichtbron (Du perdant & de la source lumineuse, La lettre volée). Ze schrijft in de traditie van André du Bouchet, een aandacht voor de visuele component van het schrijven, een denken dat zich in zinnen ontplooit. Haar doctoraat : L'expérience poétique dans l'oeuvre d'André du Bouchet (2dl., 2013, La lettre volée). Er is de levenservaring die door het schrijven getransformeerd wordt tot een waarde.
Dat oeuvre is te kenmerken door de schijnbare tegenstelling tussen lichaam en geest, het bewustzijn en de lijfelijke sensatie. Er is het leven van alledag en de reflectie over wat niet alleen 'dit' maar ook het bewustzijn daarvan en daarover waard is. Het is een poging de liefde, het verlangen en het lijfelijke te integreren in een leven waar het denken zowel een dominante als secundaire rol speelt. In deze poëzie is het bewustzijn als reflectie aanwezig: de daden worden nauwkeurig beschreven en geanalyseerd, er is een spanning tussen de klinisch-objectief-beschrijvende wijze en het broeierige dat beschreven wordt. De zinnen zinderen van zuidelijke zinnelijkheid maar 'verlopen' niet door een hartstocht. De architectonische opbouw van de bundels toont een verregaande intellectualiteit en beheersing van de taal, de mogelijkheden van het visuele.
Voor Druksel schreef Elke de Rijcke een eerste deel van het werk Juin sur avril (extrait) - Juni over april (fragment), een tweetalige uitgave Frans en Nederlands (de vertaling is van de schrijver zelf). Daarin beschrijft ze minutieus het werk 'The Flux and the Puddle' (2014) van David Altmejd, vermengd met fragmenten uit het eigen leven en reflecties over het intellectueel bestaan in het begin van de 21ste eeuw. Het leven, de kunst, het denken. Poëticaal is hierbij de beweging misschien wel het belangrijkste element, hoe kan de taal de tijd bijbenen? Net zoals men zich afvraagt hoe een spier een beweging kan voortbrengen, zo wordt de relatie tussen geest en materie bevraagd: hoe kan een hersenprodukt het resultaat van de materie zijn. Daartoe worden op een sciëntistische manier de eigen sensaties klinisch beschreven, het ik wordt hier een ander, zonder daarbij de poëzie van de ervaring te verwaarlozen: het een staat het ander niet in de weg, zoals het 'overbewustzijn' ook het leven niet verhindert.

Bibliografie: