Een leven als een engel

Max Jacob (1876-1944), de tollende dichter wiens naam met die van Pablo Picasso verbonden blijft, schreef met Le cornet à dés een verzameling prozagedichten die zijn weerga niet kent. Mag de titel nog vagelijk verwijzen naar Stéphane Mallarmé, zijn poëzie is dat niet meer: er is leven, er is vreugde, er is verandering en beweging. Max Jacob verbergt onder zijn bijna kinderlijk gemoed een triestheid, een verlangen naar aandacht.

Zijn gedichten zijn in de realiteit verankerd. Ze beginnen met een observatie maar direct daarna gaat de fantasie van de dichter met de feitelijkheden aan de haal en opent zich een wereld van onvermoede verten. In deze gedichten horen we nog de (nu verloren) adem van de vrijheid. Een denken en handelen die niet aan conventies gebonden zijn, die zich niet laten ringeloren door wat een rationele wereld slechts te bieden heeft.

Deze gedichten betoveren de wereld - soms doen ze ook denken aan de wereld van Marc Chagall - omdat ze ons een andere blik gunnen. Uiteraard wordt de poëzie van Max Jacob verbonden met het surrealisme maar bij hem is er niet de doem van het onbewuste, de seksuele troebelen maar juist wel de wereld van beelden en woorden die vrij geassocieerd kunnen worden en vreugde geven, een lach ontlokken. Zijn gedichten zijn gefingeerde dromen die overdag beleefd worden (niet de weerslag 's morgens van wat 's nachts gebeurd). Wie zijn poëzie leest, wordt door de vinger van een engel aangeraakt.

Max Jacob werd vermoord door nationalisten, de Duitse nazi's.

Kiki Coumans koos en vertaalde veertien gedichten uit Le cornet à dés. Eerder vertaalde ze (o.a.) poëzie van Yves Bonnefoy, Nathalie Quintane, Christian Oster, Christophe Tarkos.