Een verwarring die ons leert

'Make it new'. Vernieuw, maak het oude nieuw, transformeer het gekende in het ongekende, ontdek nieuwe vormen en ontwerp een nieuw leven. Zo kunnen we het programma van Ezra Pound als dichter en als burger omschrijven.
Laten we hem eerst zijn fascisme verwijten (ook al was Mussolini geen Hitler) maar hem ook bewonderen om zijn dwarsheid in het aanvaarden van die verderfelijke ideologie - dat hij pamfletten met Confucius-citaten uitdeelde, is ook te zien als een daad van verzet.
Het modernisme is geen breuk met het verleden - dat heeft men er later van gemaakt, het is wel een paradigmawisseling geweest. Ezra Pound gebruikte het verleden als maatstaf en als bron. Hij schreef gedichten in en voor zijn tijd maar maakte gebruik van stapstenen. Zijn werk lijkt soms een allegaartje van bijeengesprokkelde citaten, uitspraken en flarden te zijn, toch is er een eenheid. De eigen tijd wordt gemeten en te slecht bevonden.
Pound gaat op zoek naar de oorzaak en hij benoemt die als 'usura', woeker. Door de geldzucht (later zal hij de gierigheid als oorzaak zien) zijn menselijke activiteiten en producten van hun menselijkheid en alledaagsheid ontdaan, daardoor zijn ze verworden tot manieren om geld te verdienen. Woeker tast het menselijk bestaan aan waardoor grootse prestaties niet meer mogelijk zijn. De dingen zijn niet meer de dingen maar worden in geld uitgedrukt.
Voor Druksel vertaalde Mon Nys drie canto's (45, 49 en 51), in alle drie staat het begrip usura centraal, in alle drie veroordeelt Ezra Pound de dehumanisering.
Paul Claes schreef: 'De eenheid van de Cantos - eerder ingewikkelde dan moeilijke poëzie - ligt in het voortdurend tegenover elkaar stellen van 'usura' en 'kunst'. 'Usura' staat hier niet alleen voor het woekersysteem van de bankiers, maar voor het hele kapitalistische leefsysteem met zijn bekrompen rationalisme, zijn utilitarisme, zijn monotheïstisch fanatisme, zijn koloniaal imperialisme. Daartegenover is 'kunst' de exponent van een niet aan geld gebonden menselijke creativiteit: geniaal staatsmanschap, contemplatieve levenskunst, mystiek sensualisme, verdraagzaamheid van het antieke antropomorfisme, het neoplatonische pantheïsme of het Chinese confucianisme.' (Cantos, Ezra Pound, vert. en commentaar van Carina Staelen, inleiding door Paul Claes, Acco, 1980).
Ezra Pound, de "poets' poet", de duistere, de verwarde, de foute, heeft toch ook voor deze tijd geschreven.

In het Nederlands verschenen eerder al vertalingen van de canto's:

15 Cantos, Ezra Pound, vert. en verzorgd door H.C. ten berge (De Bezige Bij/Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1970), hier zijn ook een aantal canto's door Rein Bloem vertaald opgenomen
Cantos, Ezra Pound, vert. en commentaar van Carina Staelen, inleiding door Paul Claes (Acco, 1980)
De Pisaanse Cantos, Ezra Pound, vert. en toel. door Paul Claes en Mon Nys (De Bezige Bij, 1985)